The research project is funded by the National Centre of Science (grant no. nr 2021/43/B/HS5/00780)

There is no doubt that the history of Israeli innovativeness, international competitiveness and social as well as economic development is a story of success. Israel is sometimes called a ‘villa in the jungle’ and Israelis a ‘start-up nation’. However, since its establishment in 1948 Israel has faced many developmental challenges and security dilemmas. Historically, Israel has been a net energy importer and energy security has been one of the major considerations in the formulation of governmental policies. Since the establishment of the state of Israel, its subsequent governments have had to face serious socio-economic problems, mainly resulting from the constant military threat from neighboring Arab states and the lack of its own energy resources. The traditional perception of energy security, focusing on ensuring continuity of energy supply at the expense of its other aspects, primarily economic and environmental ones, changed significantly with the discovery of large offshore natural gas deposits a decade ago.

It is estimated that it can cover domestic gas consumption for at least 30 years and simultaneously allow significant surplus exports. For Israel, sometimes referred to as an ‘energy island’, it is the first opportunity for the liberalization of the energy market. The current government is therefore facing a serious dilemma. On the one hand, it wants to maintain the dynamic economic development of the state, driven mainly by hi-tech and international competitiveness, and increasingly based on domestic energy resources. On the other, however, it must do so under conditions of continuous security threats, which justify the interference and even state control over sectors defined as essential for national security.

GOAL:

The research project aims to introduce an analytical framework designed to guide future investigation of energy policy and to shed light on the causal relationships between the national security concerns, the phenomenon of interdependence (both on domestic and international level) and energy policy formulation and implementation in the state of Israel. The aim of the project is also to examine Israel’s energy policy’s evolution through the prism of the interests of the main actors of the public debate, taking into account dominant narratives used in the process of its formulation, including the study of its politicization and SECURITIZATION.

Consequently, we’d like to:

• Answer questions about the main motivations, interests and goals of the main securitising actor in the Israeli energy policy.
• Investigate whether Israel, due to the role of security in the public discourse, is susceptible to securitisation of energy issues, or are there some significant limitations in this regard.
• Considering the normative nature of political processes, we are interested in the consequences of securitisation for the evolving nature of the political system, including the condition and mechanisms of liberal democracy, the free market and multilateral international political order.

• We hope that the research results will be interesting not only for researchers, experts, and politicians but also for European societies that also need to assess the policies of their own states.

The transnational project EUphony „Jews, Muslims and Roma in the 21st Century Metropolises: Reflecting on Polyphonic Ideal and Social Exclusion as Challenges for European Cohesion"

Three Partners: 

Institute of the Middle and Far East, Jagiellonian University in Krakow

​Charles University as Main Applicant

Moses Mendelssohn Center for European-Jewish Studies at Potsdam University
 

Background:

One of the noteworthy concepts in Judaism, 'repair of the world' (Tikkun Olam), holds Jewish people accountable not only for their own moral, spiritual, and physical prosperity and eudaemonia but for the flourishing of humanity as a whole. This significant principle has been globally materialized in the activities and efforts of numerous Jewish and non-Jewish individuals and organizations. Veritably, this guiding idea of assuming responsibility for the benefit of the entire society strongly resonates with the "idealistic aspiration to advance a better world, “which the European Union recognized and selfdeclared as one of its fundamentals (Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe, 2016). In this very universe of discourse, the EU strives to reconfirm its position as a worldwide "normative power" by encouraging peaceful coexistence, equality, solidarity, respect to diversity, social inclusion, and non-discrimination, to name just a few of the basic democratic principles and human rights promoted globally by the EU.

In his Philosophy of Mind, Hegel conceptualizes the Other as a constitutive part of one's self-consciousness. Representations of the Jew, the Muslim, and the Romany embody the primary archetype of otherness inscribed in European collective imagination. As such, they personify figures crucial for Western distinction and self-understanding.

Stereotypically, in current global discourses, Jews and Muslims are mostly depicted with mutual animosity as belligerents in an antagonistic entanglement. Albeit, some of the recent ethnographies from urban areas suggest that Jewish-Muslim relations might be complex and ambivalent but not inherently hostile or conflictual (Everett, Gidley, 2018 or Sa'ed, Galor, 2020).

The presented project pioneers by mapping the mental landscape and creative forces of diverse individuals and communities within their pertinent cultural and religious backgrounds. Notably, this project intends to expand the insights into various alternative worldviews (Weltanschauungen), master/minor narratives of the three mentioned minorities, and excavate their particular resources and obstacles in building trans-communal alliances and networks in metropolitan areas of Berlin, Prague, and Warsaw. Last but not least, in accordance with the intersectional approach, the project should also reflect the views and standpoints of members of specified minorities towards their own marginalized, potentially disadvantaged, or underrepresented groups and individuals.

Implementation:

The main activities include preparing innovative joint-curricula, two workshops, Summer School, qualitative anthropological research, and three articles publication in peer-revied journals.

The impact will be supported by a rising awareness campaign on Social Media

(Facebook/Twitter/students podcast).

Support Acknowledgement:

The transnational project EUphony “Jews, Muslims and Roma in the 21st Century Metropolises: Reflecting on Polyphonic Ideal and Social Exclusion as Challenges for European Cohesion” has been generously supported by the Erasmus+ program

Cooperative partnerships 2022-1-CZ01-KA220-HED-000089285.

Projekt badawczy: „Ścieżki życiowe wietnamskich absolwentów polskich uczelni. Wpływ studiowania w Polsce na uzyskany status społeczny i rozwój kariery zawodowej w Wietnamie w diasporze wietnamskich absolwentów polskich uczelni"

Publikacje zrealizowane w ramach projektu

wiat arabski w procesie przemian"

• Projekt Badawczy realizowany ze środków Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w latach 2006-2010. Zaprojektowany i do 2007 roku prowadzony pod kierunkiem profesora Andrzeja Kapiszewskiego, po jego śmierci kontynuowany przez zespół na czele z ks. profesorem Krzysztofem Kościelniakiem.

  Założenia projektu

  Tematyka badań

  Z jednej strony Bliski Wschód, a zwłaszcza świat arabski, trapią poważne problemy. Raporty Arab Human Development z lat 2002 i 2003 przygotowane pod auspicjami UNDP zaprezentowały wysoce pesymistyczny obraz tej części świata. Połączone produkty krajowe brutto dwudziestu dwóch krajów arabskich nie przekroczyły PKB Hiszpanii. W przeciwieństwie do reszty świata gdzie wydajność siły roboczej w zasadzie stale rośnie, w krajach arabskich obserwuje się wręcz przeciwną tendencję. W kategoriach wzrostu gospodarczego, nawet Afryka radzi sobie lepiej od świata arabskiego. Eksplozji demograficznej w tym regionie nie daje się utrzymać pod kontrolą, posiadane zasoby naturalne nie są w stanie zapewnić większości Arabów godnego życia, i w konsekwencji co drugi z nich gotów jest emigrować. Jednym z głównych powodów tego stanu rzeczy jest autorytarny, niedemokratyczny charakter systemów i nieprofesjonalny sposób zarządzania większości państw Bliskiego Wschodu; dziś w znacznie mniejszym stopniu niż poprzednio winą za ten stan rzeczy obciąża się spadek po epoce kolonializmu czy błędy w procesach dekolonizacji, podział na centrum i peryferie, typowy we wczesnych etapach rozwoju systemu kapitalistycznego.

  Niedorozwój państw Bliskiego Wschodu, zacofanie gospodarcze, poczucie frustracji, bieda i choroby mieszkającej tam ludności, ale często także nagłe i gwałtowne konflikty, przynoszące śmierć tysiącom ludzi i zniszczenia infrastruktury może destabilizować, i często destabilizuje, ten tak ważny strategicznie region, a ponadto ułatwia dalsze rozprzestrzenianie się terroryzmu.

  Z drugiej jednakże strony, region ten się zmienia. Na Bliskim Wschodzie zachodzą cały czas dynamiczne procesy społeczne oraz wprowadzane są istotne reformy polityczne. Następują przemiany tożsamości grupowej, wzrasta poczucie świadomości narodowej i państwowej (chociaż przynależność do wspólnoty religijnej Islamu oraz wspólnot plemiennych ciągle pozostaje niezmiernie istotnym czynnikiem świadomości grupowej). Rośnie wykształcenie społeczeństw (a zwłaszcza kobiet) czy długość życia mieszkańców tych ziem. Ma miejsce industrializacja i urbanizacja i związana z tym zmiana trybu życia społeczności lokalnych. Rozszerza się emancypacja kobiet, a zwłaszcza ich udział w procesach politycznych. Rozwija się, acz z trudnościami, społeczeństwo obywatelskie, działalność organizacji opozycyjnych i partii politycznych. Poszerza się wolność mediów. Nieco bardziej niż w przeszłości przestrzegane są prawa człowieka. Następuje zwiększanie dostępu obywateli do władzy (wprowadzanie instytucji wyborów do niektórych instytucji państwowych, poszerzanie uprawnień ciał wybieralnych, poszerzanie grup uprawnionych do głosowania).

  Wszystkie te procesy wpływają na relacje tego świata z Zachodem. Pogłębionej analizy wymaga problem czy prowadzą one do konfliktów, a zwłaszcza konfliktu cywilizacji, czy, wręcz przeciwnie, stwarzają nadzieję na poprawę wzajemnych stosunków.

  Relacje świata zachodniego ze światem Islamu mają oczywiście wielowymiarowy charakter. Tym nie mniej, dzisiejszy dyskurs naukowy dotyczący stosunków między światem Islamu a Zachodem koncentruje się wokół dwóch orientacji: jednej, która za Samuelem Huntingtonem uważa czynniki cywilizacyjne za główne determinanty wzajemnych relacji, i drugiej, która uważa, że konfliktowe relacje tych dwóch światów wynikają przede wszystkim ze strukturalno-politycznych i ekonomicznych nierówności, które dzielą te dwa obszary. Planowane badania podejmą próbę częściowej weryfikacji słuszności tych orientacji. Zamierzają skoncentrować się na płaszczyznach społeczno-kulturowych i politycznych, w mniejszym stopniu zajmując się płaszczyzną gospodarczą (skądinąd także istotną).

  W zakresie teoretycznym tematyka badań dotyczyć będzie dwóch głównych grup problemowych i podejmować będzie próby odpowiedzi na poniższe pytania:

  A. Modernizacja krajów Bliskiego Wschodu a ich stosunki z Zachodem. Lokalne kultury a globalizacja.
  Zdaniem wielu, w tym ideologów neo-konserwatyzmu, modernizacja rozumiana jako wzrost wykształcenia społeczeństw, kontakty międzykulturowe, laicyzacja, wprowadzanie gospodarki rynkowej i demokratyzacja systemów, prowadzi do poprawy relacji świata Islamu z Zachodem. Czy jest tak jednak w istocie? Czy jest to prawidłowość uniwersalna, czy charakterystyczna jedynie dla niektórych społeczeństw? Jak w tym kontekście tłumaczyć fakty, że wprowadzanie demokratycznych wyborów przynosi często do władzy w świecie arabskim siły niedemokratyczne, czy że terrorystami są na ogół jednostki dobrze wykształcone, znające ponadto z autopsji i pozytywnych doświadczeń świat Zachodu? Czym zmiany społeczne i polityczne są spowodowane? Czy są one bardziej efektem oddziaływania czynników lokalnych czy zewnętrznych? W jakim stopniu są one rezultatem działań opozycji, oświeconych władców czy presji rządów państw zachodnich?

  Ponadto, czy zmiany zachodzące w świecie islamu świadczą, że modernizacja to w gruncie rzeczy westernizacja? Czy też, że wręcz przeciwnie, możliwa jest modernizacja bez westernizacji? Czy możliwe jest, jak twierdzi wielu ideologów i polityków muzułmańskich, stworzenie alternatywy dla Judeo-chrześcijańskiego Zachodu przez moralne i polityczne odrodzenie Islamu? Czy prawdą jest, że niechęć/nienawiść do Zachodu spowodowana jest rozbudzeniem konsumeryzmu przez kontakty międzykulturowe i globalne media, konsumeryzmu, który nie mogąc zostać zaspokojony wywołuje napięcia i konflikty? Inaczej mówiąc, czy ruchy fundamentalistyczne są reakcją lokalnych kultur na procesy globalizacji? Czy procesy globalizacji paradoksalnie dały muzułmanom poczucie pewności siebie i przekonanie o wyższości ich cywilizacji wobec rzekomo zdegenerowanej kultury Zachodu? Czy afirmacja własnej kultury jest gestem wymierzonym przeciwko uniwersalizmowi wartości zachodnich, przeciwko świeckiemu społeczeństwu, demokracji, prawom człowieka i międzynarodowemu podziałowi pracy?

  B. Islam a demokracja
  W tym kontekście badania będą się także odnosić do samej kwestii demokratyzacji. Z jednej strony istnieją w miarę demokratyczne państwa muzułmańskie na Bliskim Wschodzie, jak np. Turcja. W wielu krajach arabskich funkcjonują różne instytucje i procedury demokratyczne czy quasi-demokratyczne i przestrzegane są prawa człowieka. W niektórych mają miejsce wybory prezydenckie, parlamentarne i lokalne, działają opozycyjne partie polityczne i poza- rządowe gazety i stacje telewizyjne. Ponadto miliony Muzułmanów zamieszkują demokratyczne państwa Europy i Azji oraz Stany Zjednoczone, skutecznie łącząc tam swoją religię z wymogami systemu demokratycznego. Z drugiej jednakże strony, generalnie istnieje przepaść między poziomem demokracji w krajach arabskich i w pozostałych częściach świata. Widać to wyraźnie na przykład w analizie wolności politycznych sporządzonej przez The Economist Intelligence Unit pod koniec 2005 roku. Pokazała ona, że większość krajów arabskich nie osiągnęła nawet połowy możliwego poziomu demokratyzacji swoich systemów i charakteryzuje się silnie autorytarnymi rządami. Studiując wydarzenia ostatnich lat, badania spróbują odnieść się do tej sprawy, raz jeszcze odpowiedzieć na pytanie czy możliwa jest demokratyzacja państw islamskich w zachodnim znaczeniu tego słowa – zwłaszcza w krajach, których przywódcy posługują się Islamem do legitymizacji swojej władzy i gdzie poważną rolę w polityce odgrywa establishment religijny? Analizowany będzie problem jak idea demokracji próbuje współistnieć w tych krajach z umysłowością Islamu? Jak akceptowany jest pluralizm polityczny przy wierze, że władza polityczna pochodzi od Boga? Czy akceptowana jest idea tolerancji wobec jakiegokolwiek innego niż islamski kodeksu zasad społecznych, politycznych czy religijnych? Czy wobec wiary, że podstawy prawa zostały objawione przez Boga, politycy i młodzi wykształceni Arabowie dopuszczają ich zmiany w świecie ludzkim? Czy akceptują prawa większości do sprawowania władzy i konieczności akceptacji poglądów większości, gdy w Islamie sprawy powinno rozstrzygać się w odniesieniu do Koranu i tradycji proroka Mahometa, a nie w oparciu o poglądy ludzi? Jak dalece zaszły już zmiany w mentalności społeczeństw Bliskiego Wschodu w kwestii uznania równości wszystkich ludzi wobec prawa, gdy tradycyjnie w większości społeczeństw muzułmańskich mężczyźni byli zawsze „równiejsi" od kobiet, wykształceni od niepiśmiennych, nabożni od niereligijnych, starsi od młodych, a członkowie rodziny panującej od poddanych? Ogólnie, do jakiego stopnia w badanych krajach Islam, obejmuje nadal tak sferę sacrum jak i profanum, determinuje zachowania społeczne i polityczne, w tym systemy wartości, prawodawstwo i legitymizacje władzy?

  Pogłębiona refleksja na te tematy ułatwić może odpowiedź na inne pytanie w jakim stopniu ta najszybciej rozwijająca się religia współczesnego świata, stanowi dziś rzeczywiste zagrożenie dla zachodniej cywilizacji? Czy po atakach z 11 września na Nowy Jork i późniejszych na Madryt i Londyn, rzeczywiście Islam dąży do położenia kresu zachodniej cywilizacji, jak twierdzi np. Oriana Fallaci? Czy tylko dąży do zatrzymania na swoim obszarze ekspansji wartości zachodnich? Czy przeważający nurt dzisiejszego Islamu jest w rzeczywistości pokojowy a swoją działalność koncentruje głównie na ułatwianiu reform świata muzułmańskiego?

  Cele badawcze

  Głównymi celami badań będzie:

  a) Opis i analiza procesów społecznych i politycznych zachodzących w ostatnich latach w krajach Bliskiego Wschodu (głównie w krajach arabskich, ale także w Iranie i Izraelu, ze względu na wpływ sytuacji w tych ostatnich dwóch krajach na procesy zachodzące w krajach arabskich) a także analiza porównawcza(między badanymi krajami) otrzymanych rezultatów.

  Opisowi i analizie poddanych zostaną wybrane procesy, posiadające szczególnie istotny wpływ na relacje tych krajów z Zachodem:

  • kształtowanie się nowych typów tożsamości (w tym zwłaszcza o charakterze narodowym)
  • emancypacja kobiet
  • wzrost poziomu wykształcenia społeczeństwa
  • sytuacja na rynku pracy (wzrost bezrobocia, emigracja zarobkowa)
  • urbanizacja
  • tworzenie się społeczeństwa obywatelskiego
  • wprowadzanie reform politycznych
  • rozwój działalności opozycyjnej
  • wpływ Islamu na politykę i funkcjonowanie życia społecznego

  Odrębnej analizy wymagać będzie określenie zależności między procesami społecznymi a reformami politycznymi. Czy i w jakim stopniu analizowane procesy społeczne wpływają na podejmowanie decyzji o i na kształt wprowadzanych reform politycznych? W jakim stopniu reformy polityczne determinowane są innymi czynnikami (presja Zachodu, wydarzenia w krajach sąsiednich itp..)

  b) Analiza wpływu tych procesów na kształtowanie się relacji pomiędzy krajami muzułmańskimi Bliskiego Wschodu a światem Zachodu

  Celem badań będzie przede wszystkim analiza wybranych wydarzeń od Wojny w Zatoce (1990-91), ze szczególnym uwzględnieniem początków XXI wieku, związanych z określonymi relacjami między krajami Bliskiego Wschodu a Zachodem i próba określenia na ile zdeterminowane one zostały przemianami społecznymi i politycznymi w świecie Islamu.

  W zasadzie analizy ograniczone zostaną do relacji krajów arabskich z Zachodem. W niektórych jednak miejscach zakres tej analizy zostanie poszerzony ze względu na wpływ na te relacje: i) pewnych procesów zachodzących w świecie Islamu w ogóle, oraz ii) stosunków z tymi krajami Iranu i Izraela (w szczególności konsekwencje konfliktu szyicko-sunnickiego oraz palestyńsko-izraelskiego, czy szerzej arabsko-izraelskiego).

  Kategoria Zachodu obejmować generalnie będzie kraje europejskie i Stany Zjednoczone, kraje połączone określonym systemem wartości, historycznymi związkami z Bliskim Wschodem i współczesnymi interesami w tym regionie.

  W zależności od ostatecznego składu zespołu badawczego oraz dostępności materiałów analizie poddana zostanie możliwie duża ilość poniższych problemów:

  • Uwarunkowanie postaw Arabów wobec Zachodu w świetle badań opinii publicznej w zależności od płci, wykształcenia, narodowości i innych charakterystyk badanych podmiotów
  • Uwarunkowania polityki zagranicznej państw Bliskiego Wschodu wobec Zachodu; wpływ przemian społecznych i reform politycznych na tę politykę. 
  • Polityka USA, Unii Europejskiej i grupy G-8 wobec krajów Bliskiego Wschodu: presja na reformy polityczne i gospodarcze, pomoc w przemianach demokratycznych, reformach gospodarczych i edukacji (zwłaszcza kobiet). Reakcje świata arabskiego na te politykę
  • Reakcje świata arabskiego na falę krytycyzmu ze strony Zachodu po atakach z 11 września
  • Reakcje świata arabskiego i Iranu na interwencję amerykańską w Iraku i okupację tego kraju
  • Reakcje USA i Unii Europejskiej na rezultaty wyborów w 2005 i 2006 roku w Iraku, Iranie, Libanie Autonomii Palestyńskiej i Izraelu
  • Konflikt Zachodu i świata islamskiego wywołany publikacją karykatur Mahometa w prasie europejskiej
  • Polityka Zachodu wobec działalności islamskich ugrupowań opozycyjnych
  • Współpraca instytucji społeczeństwa obywatelskiego z krajów obydwu światów
  • Problemy dialogu chrześcijańsko-muzułmańskiego; rola Jana Pawła II w rozwinięciu tego dialogu
  • Skutki obecności emigrantów arabskich na zachodnich rynkach pracy, napięcia i konflikty spowodowane zderzeniem kultur. 
  • Rola mediów w przekazie informacji i kształtowaniu wzajemnych stereotypów

  Wszystkie w/w procesy będą analizowane w szerszym kontekście procesów globalizacji, w tym zwłaszcza dyfuzji kultur, które mogą powodować albo uniformizację kultur, dominację jednych kultur nad innymi lub, wręcz przeciwnie, wzmacniać kultury lokalne w obronie przed zagrożeniami płynącymi z zewnątrz.

  Projekt Badawczy realizowany ze środków Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w latach 2006-2010. Zaprojektowany i do 2007 roku prowadzony pod kierunkiem profesora Andrzeja Kapiszewskiego, po jego śmierci kontynuowany przez zespół na czele z ks. profesorem Krzysztofem Kościelniakiem.

  Założenia projektu

  Tematyka badań

  Z jednej strony Bliski Wschód, a zwłaszcza świat arabski, trapią poważne problemy. Raporty Arab Human Development z lat 2002 i 2003 przygotowane pod auspicjami UNDP zaprezentowały wysoce pesymistyczny obraz tej części świata. Połączone produkty krajowe brutto dwudziestu dwóch krajów arabskich nie przekroczyły PKB Hiszpanii. W przeciwieństwie do reszty świata gdzie wydajność siły roboczej w zasadzie stale rośnie, w krajach arabskich obserwuje się wręcz przeciwną tendencję. W kategoriach wzrostu gospodarczego, nawet Afryka radzi sobie lepiej od świata arabskiego. Eksplozji demograficznej w tym regionie nie daje się utrzymać pod kontrolą, posiadane zasoby naturalne nie są w stanie zapewnić większości Arabów godnego życia, i w konsekwencji co drugi z nich gotów jest emigrować. Jednym z głównych powodów tego stanu rzeczy jest autorytarny, niedemokratyczny charakter systemów i nieprofesjonalny sposób zarządzania większości państw Bliskiego Wschodu; dziś w znacznie mniejszym stopniu niż poprzednio winą za ten stan rzeczy obciąża się spadek po epoce kolonializmu czy błędy w procesach dekolonizacji, podział na centrum i peryferie, typowy we wczesnych etapach rozwoju systemu kapitalistycznego.

  Niedorozwój państw Bliskiego Wschodu, zacofanie gospodarcze, poczucie frustracji, bieda i choroby mieszkającej tam ludności, ale często także nagłe i gwałtowne konflikty, przynoszące śmierć tysiącom ludzi i zniszczenia infrastruktury może destabilizować, i często destabilizuje, ten tak ważny strategicznie region, a ponadto ułatwia dalsze rozprzestrzenianie się terroryzmu.

  Z drugiej jednakże strony, region ten się zmienia. Na Bliskim Wschodzie zachodzą cały czas dynamiczne procesy społeczne oraz wprowadzane są istotne reformy polityczne. Następują przemiany tożsamości grupowej, wzrasta poczucie świadomości narodowej i państwowej (chociaż przynależność do wspólnoty religijnej Islamu oraz wspólnot plemiennych ciągle pozostaje niezmiernie istotnym czynnikiem świadomości grupowej). Rośnie wykształcenie społeczeństw (a zwłaszcza kobiet) czy długość życia mieszkańców tych ziem. Ma miejsce industrializacja i urbanizacja i związana z tym zmiana trybu życia społeczności lokalnych. Rozszerza się emancypacja kobiet, a zwłaszcza ich udział w procesach politycznych. Rozwija się, acz z trudnościami, społeczeństwo obywatelskie, działalność organizacji opozycyjnych i partii politycznych. Poszerza się wolność mediów. Nieco bardziej niż w przeszłości przestrzegane są prawa człowieka. Następuje zwiększanie dostępu obywateli do władzy (wprowadzanie instytucji wyborów do niektórych instytucji państwowych, poszerzanie uprawnień ciał wybieralnych, poszerzanie grup uprawnionych do głosowania).

  Wszystkie te procesy wpływają na relacje tego świata z Zachodem. Pogłębionej analizy wymaga problem czy prowadzą one do konfliktów, a zwłaszcza konfliktu cywilizacji, czy, wręcz przeciwnie, stwarzają nadzieję na poprawę wzajemnych stosunków.

  Relacje świata zachodniego ze światem Islamu mają oczywiście wielowymiarowy charakter. Tym nie mniej, dzisiejszy dyskurs naukowy dotyczący stosunków między światem Islamu a Zachodem koncentruje się wokół dwóch orientacji: jednej, która za Samuelem Huntingtonem uważa czynniki cywilizacyjne za główne determinanty wzajemnych relacji, i drugiej, która uważa, że konfliktowe relacje tych dwóch światów wynikają przede wszystkim ze strukturalno-politycznych i ekonomicznych nierówności, które dzielą te dwa obszary. Planowane badania podejmą próbę częściowej weryfikacji słuszności tych orientacji. Zamierzają skoncentrować się na płaszczyznach społeczno-kulturowych i politycznych, w mniejszym stopniu zajmując się płaszczyzną gospodarczą (skądinąd także istotną).

  W zakresie teoretycznym tematyka badań dotyczyć będzie dwóch głównych grup problemowych i podejmować będzie próby odpowiedzi na poniższe pytania:

  A. Modernizacja krajów Bliskiego Wschodu a ich stosunki z Zachodem. Lokalne kultury a globalizacja.
  Zdaniem wielu, w tym ideologów neo-konserwatyzmu, modernizacja rozumiana jako wzrost wykształcenia społeczeństw, kontakty międzykulturowe, laicyzacja, wprowadzanie gospodarki rynkowej i demokratyzacja systemów, prowadzi do poprawy relacji świata Islamu z Zachodem. Czy jest tak jednak w istocie? Czy jest to prawidłowość uniwersalna, czy charakterystyczna jedynie dla niektórych społeczeństw? Jak w tym kontekście tłumaczyć fakty, że wprowadzanie demokratycznych wyborów przynosi często do władzy w świecie arabskim siły niedemokratyczne, czy że terrorystami są na ogół jednostki dobrze wykształcone, znające ponadto z autopsji i pozytywnych doświadczeń świat Zachodu? Czym zmiany społeczne i polityczne są spowodowane? Czy są one bardziej efektem oddziaływania czynników lokalnych czy zewnętrznych? W jakim stopniu są one rezultatem działań opozycji, oświeconych władców czy presji rządów państw zachodnich?

  Ponadto, czy zmiany zachodzące w świecie islamu świadczą, że modernizacja to w gruncie rzeczy westernizacja? Czy też, że wręcz przeciwnie, możliwa jest modernizacja bez westernizacji? Czy możliwe jest, jak twierdzi wielu ideologów i polityków muzułmańskich, stworzenie alternatywy dla Judeo-chrześcijańskiego Zachodu przez moralne i polityczne odrodzenie Islamu? Czy prawdą jest, że niechęć/nienawiść do Zachodu spowodowana jest rozbudzeniem konsumeryzmu przez kontakty międzykulturowe i globalne media, konsumeryzmu, który nie mogąc zostać zaspokojony wywołuje napięcia i konflikty? Inaczej mówiąc, czy ruchy fundamentalistyczne są reakcją lokalnych kultur na procesy globalizacji? Czy procesy globalizacji paradoksalnie dały muzułmanom poczucie pewności siebie i przekonanie o wyższości ich cywilizacji wobec rzekomo zdegenerowanej kultury Zachodu? Czy afirmacja własnej kultury jest gestem wymierzonym przeciwko uniwersalizmowi wartości zachodnich, przeciwko świeckiemu społeczeństwu, demokracji, prawom człowieka i międzynarodowemu podziałowi pracy?

  B. Islam a demokracja
  W tym kontekście badania będą się także odnosić do samej kwestii demokratyzacji. Z jednej strony istnieją w miarę demokratyczne państwa muzułmańskie na Bliskim Wschodzie, jak np. Turcja. W wielu krajach arabskich funkcjonują różne instytucje i procedury demokratyczne czy quasi-demokratyczne i przestrzegane są prawa człowieka. W niektórych mają miejsce wybory prezydenckie, parlamentarne i lokalne, działają opozycyjne partie polityczne i poza- rządowe gazety i stacje telewizyjne. Ponadto miliony Muzułmanów zamieszkują demokratyczne państwa Europy i Azji oraz Stany Zjednoczone, skutecznie łącząc tam swoją religię z wymogami systemu demokratycznego. Z drugiej jednakże strony, generalnie istnieje przepaść między poziomem demokracji w krajach arabskich i w pozostałych częściach świata. Widać to wyraźnie na przykład w analizie wolności politycznych sporządzonej przez The Economist Intelligence Unit pod koniec 2005 roku. Pokazała ona, że większość krajów arabskich nie osiągnęła nawet połowy możliwego poziomu demokratyzacji swoich systemów i charakteryzuje się silnie autorytarnymi rządami. Studiując wydarzenia ostatnich lat, badania spróbują odnieść się do tej sprawy, raz jeszcze odpowiedzieć na pytanie czy możliwa jest demokratyzacja państw islamskich w zachodnim znaczeniu tego słowa – zwłaszcza w krajach, których przywódcy posługują się Islamem do legitymizacji swojej władzy i gdzie poważną rolę w polityce odgrywa establishment religijny? Analizowany będzie problem jak idea demokracji próbuje współistnieć w tych krajach z umysłowością Islamu? Jak akceptowany jest pluralizm polityczny przy wierze, że władza polityczna pochodzi od Boga? Czy akceptowana jest idea tolerancji wobec jakiegokolwiek innego niż islamski kodeksu zasad społecznych, politycznych czy religijnych? Czy wobec wiary, że podstawy prawa zostały objawione przez Boga, politycy i młodzi wykształceni Arabowie dopuszczają ich zmiany w świecie ludzkim? Czy akceptują prawa większości do sprawowania władzy i konieczności akceptacji poglądów większości, gdy w Islamie sprawy powinno rozstrzygać się w odniesieniu do Koranu i tradycji proroka Mahometa, a nie w oparciu o poglądy ludzi? Jak dalece zaszły już zmiany w mentalności społeczeństw Bliskiego Wschodu w kwestii uznania równości wszystkich ludzi wobec prawa, gdy tradycyjnie w większości społeczeństw muzułmańskich mężczyźni byli zawsze „równiejsi" od kobiet, wykształceni od niepiśmiennych, nabożni od niereligijnych, starsi od młodych, a członkowie rodziny panującej od poddanych? Ogólnie, do jakiego stopnia w badanych krajach Islam, obejmuje nadal tak sferę sacrum jak i profanum, determinuje zachowania społeczne i polityczne, w tym systemy wartości, prawodawstwo i legitymizacje władzy?

  Pogłębiona refleksja na te tematy ułatwić może odpowiedź na inne pytanie w jakim stopniu ta najszybciej rozwijająca się religia współczesnego świata, stanowi dziś rzeczywiste zagrożenie dla zachodniej cywilizacji? Czy po atakach z 11 września na Nowy Jork i późniejszych na Madryt i Londyn, rzeczywiście Islam dąży do położenia kresu zachodniej cywilizacji, jak twierdzi np. Oriana Fallaci? Czy tylko dąży do zatrzymania na swoim obszarze ekspansji wartości zachodnich? Czy przeważający nurt dzisiejszego Islamu jest w rzeczywistości pokojowy a swoją działalność koncentruje głównie na ułatwianiu reform świata muzułmańskiego?

  Cele badawcze

  Głównymi celami badań będzie:

  a) Opis i analiza procesów społecznych i politycznych zachodzących w ostatnich latach w krajach Bliskiego Wschodu (głównie w krajach arabskich, ale także w Iranie i Izraelu, ze względu na wpływ sytuacji w tych ostatnich dwóch krajach na procesy zachodzące w krajach arabskich) a także analiza porównawcza(między badanymi krajami) otrzymanych rezultatów.

  Opisowi i analizie poddanych zostaną wybrane procesy, posiadające szczególnie istotny wpływ na relacje tych krajów z Zachodem:

  kształtowanie się nowych typów tożsamości (w tym zwłaszcza o charakterze narodowym)
  emancypacja kobiet
  wzrost poziomu wykształcenia społeczeństwa
  sytuacja na rynku pracy (wzrost bezrobocia, emigracja zarobkowa)
  urbanizacja
  tworzenie się społeczeństwa obywatelskiego
  wprowadzanie reform politycznych
  rozwój działalności opozycyjnej
  wpływ Islamu na politykę i funkcjonowanie życia społecznego

  Odrębnej analizy wymagać będzie określenie zależności między procesami społecznymi a reformami politycznymi. Czy i w jakim stopniu analizowane procesy społeczne wpływają na podejmowanie decyzji o i na kształt wprowadzanych reform politycznych? W jakim stopniu reformy polityczne determinowane są innymi czynnikami (presja Zachodu, wydarzenia w krajach sąsiednich itp..)

  b) Analiza wpływu tych procesów na kształtowanie się relacji pomiędzy krajami muzułmańskimi Bliskiego Wschodu a światem Zachodu

  Celem badań będzie przede wszystkim analiza wybranych wydarzeń od Wojny w Zatoce (1990-91), ze szczególnym uwzględnieniem początków XXI wieku, związanych z określonymi relacjami między krajami Bliskiego Wschodu a Zachodem i próba określenia na ile zdeterminowane one zostały przemianami społecznymi i politycznymi w świecie Islamu.

  W zasadzie analizy ograniczone zostaną do relacji krajów arabskich z Zachodem. W niektórych jednak miejscach zakres tej analizy zostanie poszerzony ze względu na wpływ na te relacje: i) pewnych procesów zachodzących w świecie Islamu w ogóle, oraz ii) stosunków z tymi krajami Iranu i Izraela (w szczególności konsekwencje konfliktu szyicko-sunnickiego oraz palestyńsko-izraelskiego, czy szerzej arabsko-izraelskiego).

  Kategoria Zachodu obejmować generalnie będzie kraje europejskie i Stany Zjednoczone, kraje połączone określonym systemem wartości, historycznymi związkami z Bliskim Wschodem i współczesnymi interesami w tym regionie.

  W zależności od ostatecznego składu zespołu badawczego oraz dostępności materiałów analizie poddana zostanie możliwie duża ilość poniższych problemów:

  Uwarunkowanie postaw Arabów wobec Zachodu w świetle badań opinii publicznej w zależności od płci, wykształcenia, narodowości i innych charakterystyk badanych podmiotów
  Uwarunkowania polityki zagranicznej państw Bliskiego Wschodu wobec Zachodu; wpływ przemian społecznych i reform politycznych na tę politykę. 
  Polityka USA, Unii Europejskiej i grupy G-8 wobec krajów Bliskiego Wschodu: presja na reformy polityczne i gospodarcze, pomoc w przemianach demokratycznych, reformach gospodarczych i edukacji (zwłaszcza kobiet). Reakcje świata arabskiego na te politykę
  Reakcje świata arabskiego na falę krytycyzmu ze strony Zachodu po atakach z 11 września
  Reakcje świata arabskiego i Iranu na interwencję amerykańską w Iraku i okupację tego kraju
  Reakcje USA i Unii Europejskiej na rezultaty wyborów w 2005 i 2006 roku w Iraku, Iranie, Libanie Autonomii Palestyńskiej i Izraelu
  Konflikt Zachodu i świata islamskiego wywołany publikacją karykatur Mahometa w prasie europejskiej
  Polityka Zachodu wobec działalności islamskich ugrupowań opozycyjnych
  Współpraca instytucji społeczeństwa obywatelskiego z krajów obydwu światów
  Problemy dialogu chrześcijańsko-muzułmańskiego; rola Jana Pawła II w rozwinięciu tego dialogu
  Skutki obecności emigrantów arabskich na zachodnich rynkach pracy, napięcia i konflikty spowodowane zderzeniem kultur. 
  Rola mediów w przekazie informacji i kształtowaniu wzajemnych stereotypów

  Wszystkie w/w procesy będą analizowane w szerszym kontekście procesów globalizacji, w tym zwłaszcza dyfuzji kultur, które mogą powodować albo uniformizację kultur, dominację jednych kultur nad innymi lub, wręcz przeciwnie, wzmacniać kultury lokalne w obronie przed zagrożeniami płynącymi z zewnątrz.

  ddd"Ś

• "Świat arabski w procesie przemian"

  Spis treści 
  Jerzy Zdanowski, Kilka uwag o problemach badawczych. 
   
  Rozdział I. Społeczeństwo i kultura 
• Katarzyna Baraniec, Obraz zachodu w oczach arabskiej opinii publicznej. 
• Katarzyna Górak-Sosnowska, Edukacja w świecie arabskim - względność sukcesu. 
• Beata Kowalska, Płeć, islam a zmiana społeczna: dylematy współczesnego dyskursu emancypacyjnego na Bliskim Wschodzie. 
• Agata S. Nalborczyk, Język arabski a arabska tożsamość narodowa. 
• Hayssam Obediat, Dylematy tożsamości arabskiej we współczesnym świecie. 
• Rafał Ożarowski, Świat arabski wobec globalizacji na początku XXI wieku. Zarys problematyki. 
• Marcin Pietrzyk, Obszar Madaby w Jordanii w perspektywie historycznych wpływów bizantyjskich. Kwestia Parku Kulturowego w Madabie. 
• Ewa Szczepankiewicz, Polityka państw Maghrebu wobec mniejszości berberyskiej: od negacji do akceptacji pluralizmu etno-kulturowego społeczeństw. 
•  
  Rozdział II. Demokratyzacja i reformy polityczne 
• Beata Augustyńska, Wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w krajach arabskich w ramach Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego. 
• Janusz Fedirko, Etniczno-kulturowe uwarunkowania procesów politycznych w Afganistanie. 
• Łukasz Fyderek, Baszszar al-Asad - odziedziczone przywództwo. Ciągłość i zmiana w reżimie politycznym Syrii. 
• Katarzyna Jarecka-Stępień, Przemiany polityczno-społeczne we współczesnym Maroku. 
• Elżbieta M. Kubska-Bielawska, Demokratyzacja systemu politycznego Kuwejtu. 
• Renata Kurpiewska-Korbut, Przemiany polityczne w Kurdyjskim Regionie Autonomicznym w Iraku w 1991 roku. 
• Bartosz Wróblewski, Droga do demokracji w Królestwie Jordanii. 
• Justyna Zając, Działania Unii Europejskiej na rzecz promocji demokracji w państwach arabskich. 
•  
  Rozdział III. Religia a polityka 
• Bartłomiej Grysa, Sytuacja Asyryjczyków w północnym Iraku po obaleniu Saddama Husajna. 
• Daniel Płatek, Islam i sfera publiczna. Teoretyczne zagadnienia przemian demokratycznych w krajach Bliskiego Wschodu. 
• Marcin Styszyński, Propaganda irackiego skrzydła organizacji Al-Kai'da. 
• Jarosław Tomasiewicz, Al-Islam buwa al-ball? Egispkie Bractwo Muzułmańskie - zagrożenie czy szansa demokracji? 
• Wacław Przemysław Turek, Emigracja mniejszości religijnych z krajów arabskich - proces nieodwracalny? 
•  
  Rozdział IV. Konflikt arabsko-izraelski i stosunki międzynarodowe 
• Krzysztof Bojko, Powstanie Państwa Izrael a ukształtowanie się narodu palestyńskiego. 
• Artur Bujak, Znaczenie osadnictwa żydowskiego na Zachodnim Brzegu Jordanu w izraelsko-palestyńskich negocjacjach pokojowych. 
• Joanna Guzik, Japońskie Siły Samoobrony w Iraku: uwarunkowania i rezultaty. 
• Robert Kłosowicz, Polityka USA wobec Libanu po II wojnie światowej i jej wpływ na sytuację wewnętrzną tego kraju. 
• Artur Skorek, Sytuacja społeczno-polityczna Palestyńczyków w Jerozolimie. 
• Rachela Tonta, Porozumienie z Mekki - szansą na wznowienie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie?
•  
• Aleksandra Zamojska, Tradycyjne i współczesne formy niewolnictwa w Maroku. 
• Katarzyna Baraniec, Obraz zachodu w oczach arabskiej opinii publicznej. 
• Katarzyna Górak-Sosnowska, Edukacja w świecie arabskim - względność sukcesu. 
• Beata Kowalska, Płeć, islam a zmiana społeczna: dylematy współczesnego dyskursu emancypacyjnego na Bliskim Wschodzie. 
• Agata S. Nalborczyk, Język arabski a arabska tożsamość narodowa. 
• Hayssam Obediat, Dylematy tożsamości arabskiej we współczesnym świecie. 
• Rafał Ożarowski, Świat arabski wobec globalizacji na początku XXI wieku. Zarys problematyki. 
• Marcin Pietrzyk, Obszar Madaby w Jordanii w perspektywie historycznych wpływów bizantyjskich. Kwestia Parku Kulturowego w Madabie. 
• Ewa Szczepankiewicz, Polityka państw Maghrebu wobec mniejszości berberyskiej: od negacji do akceptacji pluralizmu etno-kulturowego społeczeństw. 
•  
  Rozdział II. Demokratyzacja i reformy polityczne 
• Beata Augustyńska, Wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w krajach arabskich w ramach Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego. 
• Janusz Fedirko, Etniczno-kulturowe uwarunkowania procesów politycznych w Afganistanie. 
• Łukasz Fyderek, Baszszar al-Asad - odziedziczone przywództwo. Ciągłość i zmiana w reżimie politycznym Syrii. 
• Katarzyna Jarecka-Stępień, Przemiany polityczno-społeczne we współczesnym Maroku. 
• Elżbieta M. Kubska-Bielawska, Demokratyzacja systemu politycznego Kuwejtu. 
• Renata Kurpiewska-Korbut, Przemiany polityczne w Kurdyjskim Regionie Autonomicznym w Iraku w 1991 roku. 
• Bartosz Wróblewski, Droga do demokracji w Królestwie Jordanii. 
• Justyna Zając, Działania Unii Europejskiej na rzecz promocji demokracji w państwach arabskich. 
•  
  Rozdział III. Religia a polityka 
• Bartłomiej Grysa, Sytuacja Asyryjczyków w północnym Iraku po obaleniu Saddama Husajna. 
• Daniel Płatek, Islam i sfera publiczna. Teoretyczne zagadnienia przemian demokratycznych w krajach Bliskiego Wschodu. 
• Marcin Styszyński, Propaganda irackiego skrzydła organizacji Al-Kai'da. 
• Jarosław Tomasiewicz, Al-Islam buwa al-ball? Egispkie Bractwo Muzułmańskie - zagrożenie czy szansa demokracji? 
• Wacław Przemysław Turek, Emigracja mniejszości religijnych z krajów arabskich - proces nieodwracalny? 
•  
  Rozdział IV. Konflikt arabsko-izraelski i stosunki międzynarodowe 
• Krzysztof Bojko, Powstanie Państwa Izrael a ukształtowanie się narodu palestyńskiego. 
• Artur Bujak, Znaczenie osadnictwa żydowskiego na Zachodnim Brzegu Jordanu w izraelsko-palestyńskich negocjacjach pokojowych. 
• Joanna Guzik, Japońskie Siły Samoobrony w Iraku: uwarunkowania i rezultaty. 
• Robert Kłosowicz, Polityka USA wobec Libanu po II wojnie światowej i jej wpływ na sytuację wewnętrzną tego kraju. 
• Artur Skorek, Sytuacja społeczno-polityczna Palestyńczyków w Jerozolimie. 

Rachela Tonta, Porozumienie z Mekki - szansą na wznowienie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie?

"Świat arabski w procesie przemian"

•  
• Aleksandra Zamojska, Tradycyjne i współczesne formy niewolnictwa w Maroku. 
• Katarzyna Baraniec, Obraz zachodu w oczach arabskiej opinii publicznej. 
• Katarzyna Górak-Sosnowska, Edukacja w świecie arabskim - względność sukcesu. 
• Beata Kowalska, Płeć, islam a zmiana społeczna: dylematy współczesnego dyskursu emancypacyjnego na Bliskim Wschodzie. 
• Agata S. Nalborczyk, Język arabski a arabska tożsamość narodowa. 
• Hayssam Obediat, Dylematy tożsamości arabskiej we współczesnym świecie. 
• Rafał Ożarowski, Świat arabski wobec globalizacji na początku XXI wieku. Zarys problematyki. 
• Marcin Pietrzyk, Obszar Madaby w Jordanii w perspektywie historycznych wpływów bizantyjskich. Kwestia Parku Kulturowego w Madabie. 
• Ewa Szczepankiewicz, Polityka państw Maghrebu wobec mniejszości berberyskiej: od negacji do akceptacji pluralizmu etno-kulturowego społeczeństw. 
• Aleksandra Zamojska, Tradycyjne i współczesne formy niewolnictwa w Maroku. 

• Beata Augustyńska, Wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w krajach arabskich w ramach Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego. 
• Janusz Fedirko, Etniczno-kulturowe uwarunkowania procesów politycznych w Afganistanie. 
• Łukasz Fyderek, Baszszar al-Asad - odziedziczone przywództwo. Ciągłość i zmiana w reżimie politycznym Syrii. 
• Katarzyna Jarecka-Stępień, Przemiany polityczno-społeczne we współczesnym Maroku. 
• Elżbieta M. Kubska-Bielawska, Demokratyzacja systemu politycznego Kuwejtu. 
• Renata Kurpiewska-Korbut, Przemiany polityczne w Kurdyjskim Regionie Autonomicznym w Iraku w 1991 roku. 
• Bartosz Wróblewski, Droga do demokracji w Królestwie Jordanii. 
• Justyna Zając, Działania Unii Europejskiej na rzecz promocji demokracji w państwach arabskich. 

• Bartłomiej Grysa, Sytuacja Asyryjczyków w północnym Iraku po obaleniu Saddama Husajna. 
• Daniel Płatek, Islam i sfera publiczna. Teoretyczne zagadnienia przemian demokratycznych w krajach Bliskiego Wschodu. 
• Marcin Styszyński, Propaganda irackiego skrzydła organizacji Al-Kai'da. 
• Jarosław Tomasiewicz, Al-Islam buwa al-ball? Egispkie Bractwo Muzułmańskie - zagrożenie czy szansa demokracji? 
• Wacław Przemysław Turek, Emigracja mniejszości religijnych z krajów arabskich - proces nieodwracalny? 

• Krzysztof Bojko, Powstanie Państwa Izrael a ukształtowanie się narodu palestyńskiego. 
• Artur Bujak, Znaczenie osadnictwa żydowskiego na Zachodnim Brzegu Jordanu w izraelsko-palestyńskich negocjacjach pokojowych. 
• Joanna Guzik, Japońskie Siły Samoobrony w Iraku: uwarunkowania i rezultaty. 
• Robert Kłosowicz, Polityka USA wobec Libanu po II wojnie światowej i jej wpływ na sytuację wewnętrzną tego kraju. 
• Artur Skorek, Sytuacja społeczno-polityczna Palestyńczyków w Jerozolimie. 
• Rachela Tonta, Porozumienie z Mekki - szansą na wznowienie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie?

International Project’s title:

„Jews, Muslims and Roma in the 21st Century Metropolises: Reflecting on Polyphonic Ideal and Social Exclusion as Challenges for European Cohesion"

Three Partners: 

• ​Charles University as Main Applicant
• Moses Mendelssohn Center for European-Jewish Studies at Potsdam University
• Jagiellonian University in Krakow

Background:

One of the noteworthy concepts in Judaism, 'repair of the world' (Tikkun Olam), holds Jewish people accountable not only for their own moral, spiritual, and physical prosperity and eudaemonia but for the flourishing of humanity as a whole. This significant principle has been globally materialized in the activities and efforts of numerous Jewish and non-Jewish individuals and organizations. Veritably, this guiding idea of assuming responsibility for the benefit of the entire society strongly resonates with the "idealistic aspiration to advance a better world, “which the European Union recognized and selfdeclared as one of its fundamentals (Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe, 2016). In this very universe of discourse, the EU strives to reconfirm its position as a worldwide "normative power" by encouraging peaceful coexistence, equality, solidarity, respect to diversity, social inclusion, and non-discrimination, to name just a few of the basic democratic principles and human rights promoted globally by the EU.

In his Philosophy of Mind, Hegel conceptualizes the Other as a constitutive part of one's self-consciousness. Representations of the Jew, the Muslim, and the Romany embody the primary archetype of otherness inscribed in European collective imagination. As such, they personify figures crucial for Western distinction and self-understanding.

Stereotypically, in current global discourses, Jews and Muslims are mostly depicted with mutual animosity as belligerents in an antagonistic entanglement. Albeit, some of the recent ethnographies from urban areas suggest that Jewish-Muslim relations might be complex and ambivalent but not inherently hostile or conflictual (Everett, Gidley, 2018 or Sa'ed, Galor, 2020).

The presented project pioneers by mapping the mental landscape and creative forces of diverse individuals and communities within their pertinent cultural and religious backgrounds. Notably, this project intends to expand the insights into various alternative worldviews (Weltanschauungen), master/minor narratives of the three mentioned minorities, and excavate their particular resources and obstacles in building trans-communal alliances and networks in metropolitan areas of Berlin, Prague, and Warsaw. Last but not least, in accordance with the intersectional approach, the project should also reflect the views and standpoints of members of specified minorities towards their own marginalized, potentially disadvantaged, or underrepresented groups and individuals.

Implementation:

The main activities include preparing innovative joint-curricula, two workshops, Summer School, qualitative anthropological research, and three articles publication in peer-revied journals.

The impact will be supported by a rising awareness campaign on Social Media

(Facebook/Twitter/students podcast).

Support Acknowledgement:

The transnational project EUphony “Jews, Muslims and Roma in the 21st Century Metropolises: Reflecting on Polyphonic Ideal and Social Exclusion as Challenges for European Cohesion” has been generously supported by the Erasmus+ program

Cooperative partnerships 2022-1-CZ01-KA220-HED-000089285.

News

Interacting Minorities in European Urban Spaces

On January 24-27, the Institute of the Middle and Far East at Jagiellonian University hosted an international research workshop focusing on the study of minorities in European cities. Building upon a long-term partnership between Faculty of Arts, Charles University in Prague, Jagiellonian University in Krakow, and Moses Mendelssohn Center for European-Jewish Studies at Potsdam University, the researchers discussed specific strategies for looking at inter-minority relations and majority-minority interactions and worked on the upcoming Special Issue focusing on the Jewish and Muslim Communities in European Urban Spaces.

Participants greatly benefited from experience sharing across projects dealing with similar topics, including with colleagues behind the transnational project "Encounters". Apart from research presentations and discussions, the event offered practical training in areas such as research dissemination, creation of MOOCs, media relations or gender dimensions of projects. The fruitful discussions led to the brainstorming of exciting possibilities for future cooperation. Stay tuned for more!

The event was supported by the grant EUphony 2022-1-CZ01-KA220-HED-000089285 „Jews, Muslims and Roma in the 21st Century Metropolises: Reflecting on Polyphonic Ideal and Social Exclusion as Challenges for European Cohesion" and the program "Excellence Initiative – Research University” at the Jagiellonian University in Krakow (WSMiP.2.3.2022.2).

The full program and participants bios are available here.

Rada Naukowa

Pierwsza edycja projektu - 2013-2017